تولید قیر از نفت خام یک فرآیند دو مرحله ای است که شامل تقطیر نفت خام و هوادهی قیر است :
فرایند تولید قیر از تقطیر نفت خام در فشار اتمسفر یا خلأ تولید می شود که شامل:
در این مرحله، نفت خام در دمای بالا و تحت فشار اتمسفر یا خلأ تقطیر می شود تا اجزای مختلف آن از یکدیگر جدا شوند. اجزای سبک مانند بنزین، نفت سفید و گازوئیل در بالای برج تقطیر جمع می شوند، در حالی که اجزای سنگین مانند قیر، روغن های روان کننده و مازوت در پایین برج جمع می شوند.
- هوادهی قیر
در این مرحله، قیر به صورت پیوسته یا ناپیوسته در معرض هوا قرار می گیرد. اکسیژن موجود در هوا با مولکول های قیر واکنش نشان می دهد و باعث ایجاد تغییراتی در ساختار قیر می شود. این تغییرات باعث افزایش چسبندگی، سختی و مقاومت قیر در برابر آب و هوا می شوند.
قیر به صورت پیوسته از پایین برج هوادهی وارد می شود و در معرض هوای دمیده شده از بالا قرار می گیرد. هوادهی تا زمانی ادامه می یابد که قیر به مشخصات مورد نظر برسد. در فرآیند هوادهی ناپیوسته، مقدار مشخصی قیر پر می شود و پس از مدت زمان مشخص، قیر هوادهی شده از برج خارج می شود.
پارامترهای مهمی که بر کیفیت قیر تولید شده تأثیر می گذارند عبارتند از:
- نوع نفت خام مورد استفاده
- دمای تقطیر
- زمان هوادهی
- بسته به میزان هوای دمیده شده به قیر
قیر تولید شده از نفت خام به دو نوع اصلی تقسیم می شود:
- قیر خالص
قیر خالص از تقطیر نفت خام در فشار اتمسفر یا خلأ تولید می شود. این نوع قیر دارای چسبندگی و سختی کمتری نسبت به قیر دمیده است.
قیر دمیده از دمیدن هوای داغ به قیر خالص تولید می شود. این نوع قیر دارای چسبندگی و سختی بیشتری نسبت به قیر خالص است و در برابر آب و هوا مقاوم تر است.
کاربردهای قیر
قیر کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد. از جمله کاربردهای قیر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت آسفالت
- عایق بندی
- مقاومت در برابر خوردگی
- چسبندگی
- روانکاری
قیر یکی از پرکاربردترین مواد در جهان است و تولید آن نقش مهمی در اقتصاد بسیاری از کشورها دارد.
