قیر دمیده
قیر دمیده یا قیر اکسید شده، نوعی قیر است که از دمیدن هوای داغ به قیر خالص در مرحله آخر عمل تصفیه به دست می‌آید. در این فرایند، هوای داغ با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد توسط لوله‌های سوراخ‌دار به محفظه حاوی قیر دمیده می‌شود.
عمل بسپارش در تولید قیر دمیده
در تولید قیردمیده، عمل بسپارش از نوع افزایشی است. این فرآیند، هوای داغ با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد توسط لوله‌های سوراخ‌دار به محفظه حاوی قیر دمیده می‌شود.
بر اثر دمیدن هوای داغ، اتم‌های هیدروژن موجود در مولکول‌های هیدروکربورهای قیر با اکسیژن موجود در هوا ترکیب می‌شوند. این واکنش، آب به عنوان محصول جانبی تشکیل می‌شود.
با تشکیل پیوندهای جدید بین مولکول‌های هیدروکربور، زنجیره‌های پلیمری قیر دمیده تشکیل می‌شوند. این زنجیره‌ها باعث افزایش استحکام و سختی قیر دمیده می‌شوند.
برای کنترل عمل بسپارش در تولید قیر، از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- استفاده از آغازگرها: آغازگرها باعث آغاز واکنش بسپارش می‌شوند و بر سرعت و میزان بسپارش تاثیر می‌گذارند.
- استفاده از کاتالیزورها: کاتالیزورها بر سرعت واکنش بسپارش تاثیر می‌گذارند.
- کنترل شرایط واکنش: کنترل شرایط واکنش مانند دما، فشار و pH بر سرعت و میزان بسپارش تاثیر می‌گذارد.
در تولید قیر دمیده، معمولاً از آغازگرهای رادیکال آزاد استفاده می‌شود. این آغازگرها باعث تشکیل رادیکال‌های آزاد در مولکول‌های هیدروکربور قیر می‌شوند. رادیکال‌های آزاد با یکدیگر واکنش داده و زنجیره‌های پلیمری این قیر درا تشکیل می‌دهند.
قیردمیده نسبت به قیر خالص دارای درجه نفوذ کمتری است، درجه نرمی بیشتری دارد و حساسیت کم تری نسبت به تغییرات دما دارد. این نوع قیر بیشتر در ساختن ورق‌های پوشش بام، باتری اتومبیل و اندودکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص قیردمیده
- درجه نفوذ کمتر: دارای درجه نفوذ کمتری نسبت به قیر خالص است. این بدان معناست که قیردمیده سخت‌تر و مقاوم‌تر از قیر خالص است.
- درجه نرمی بیشتر: درجه نرمی بیشتری نسبت به قیر خالص است. این بدان معناست که این قیر در دماهای پایین‌تر نرم می‌شود و قابلیت ذوب شدن بیشتری دارد.
- حساسیت کمتر نسبت به تغییرات دما: نسبت به تغییرات دما حساسیت کمتری دارد. این بدان معناست که قیردمیده در دماهای بالا و پایین کمتر تغییر شکل می‌دهد.
کاربردهای قیردمیده
از جمله کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت ورق‌های پوشش بام: به عنوان ماده اصلی در ساخت ورق‌های پوشش بام استفاده می‌شود.
- ساخت باتری اتومبیل: ماده عایق در ساخت باتری اتومبیل استفاده می‌شود.
- اندوکاري: به عنوان ماده اندودکاری در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
- ساخت آسفالت: به عنوان یکی از مواد اصلی در ساخت آسفالت استفاده می‌شود.
رده بندی قیر دمیده
گرید این قیر بر اساس دو پارامتر درجه نفوذ و نقطه نرمی تعیین می‌شود. درجه نفوذ قیردمیده با حرف R و نقطه نرمی قیر با حرف S نشان داده می‌شود.
برای مثال، با درجه نفوذ 85 و نقطه نرمی 25، با نام R85/25 شناخته می‌شود.
گریدهای معمول آن عبارتند از:
- R85/25: این قیر دارای درجه نفوذ 85 و نقطه نرمی 25 است. این قیر دارای خواصی مانند سختی، مقاومت و دوام بالا است.
- R90/15: این قیر دارای درجه نفوذ 90 و نقطه نرمی 15 است. این قیر دارای خواصی مانند نرمی، قابلیت ذوب شدن بالا و چسبندگی خوب است.
- R110/10: این قیر دارای درجه نفوذ 110 و نقطه نرمی 10 است. این قیر دارای خواصی مانند نرمی بسیار بالا و چسبندگی فوق العاده است.
گریدهای دیگر قیر نیز با توجه به نیازهای خاص کاربردهای مختلف تولید می‌شوند.
قیمت قیر دمیده
این قیر دمیده به عوامل مختلفی از جمله نوع قیر، کیفیت قیر، میزان عرضه و تقاضا و شرایط اقتصادی بستگی دارد. به طور کلی، قیمت در مقایسه با قیر خالص بیشتر است.